BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİS KARARLARININ KESİNLEŞME SÜRECİ

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 14’üncü maddesi ile büyükşehir belediye başkanına, gerekçesini de açıkça belirtmek suretiyle hukuka aykırı gördüğü meclis karalarının tekrar görüşülmesini isteme yetkisi verilmiştir. Belediye başkanınca tekrar görüşülmesi istenen kararlar, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu ile tekrar kabul edildiği takdirde kesinleşir.

Burada salt çoğunluktan maksat katılanların yarısından bir fazlası değil, meclisin üye tam sayısının yarısının bir fazlasıdır. Büyükşehir belediye başkanı bu şekilde kesinleşen kararların iptali ve yürütülmesinin durdurulması için idari yargı mercilerine başvurabilmektedir.

Kanımca, getirilen bu sistem ile büyükşehir belediye başkanı ve büyükşehir belediye meclisi arasında bir denge oluşturulmaya çalışılmış ve kararların mecliste daha katılımcı bir anlayışla kilitlenmeye mahal verilmeden alınabilmesi amaçlanmıştır. (1)

Öte yandan ilçe belediyelerinin imara ilişkin kararların kesinleşmesi için farklı bir düzenlemeye gidilmiş ve bunların doğrudan büyükşehir belediye meclisi gündemine getirilerek nazım imar planına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya tadilen kabul edilmesi yetkisi verilmiştir. Üç ay içinde belediye meclisinde görüşülmeyen bu minvaldeki kararlar kesinleşmiş sayılır. (2)

Büyükşehir belediye meclisi kararlarının kesinleşmesinden sonra en geç 7 gün içinde valiye gönderilmesi gerekmektedir. Mülki idare amirine gönderilmeyen kararların yürürlüğe girmesi mümkün değildir.

Şimdi sırasıyla büyükşehir belediye meclisi ile ilçe ve ilk kademe belediye meclisi kararlarının kesinleşme sürecini ve yürürlüğe girmesi aşamalarını inceleyelim.

Meclis Kararlarının Kesinleşmesi

Büyükşehir belediye başkanı hukuka aykırı gördüğü meclis kararlarını büyükşehir belediyelerinde 7 gün içinde gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere meclise geri gönderebilir.

Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğuyla kararında ısrar ederse karar kesinleşir. Bu durumda meclis kararının kesinleşme tarihi, ikinci kararın tarihidir.

Büyükşehir belediye başkanı belirtilen süreyi beklemeksizin meclis kararını mülki idare amirine gönderirse gönderme tarihinde, bu süre zarfında meclise göndermez ve herhangi bir işlem de yapmazsa geri gönderme süresinin sonunda karar kesinleşir.

Büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir. Üç ay içinde büyükşehir belediye meclisinde görüşülmeyen imara ilişkin kararlar onaylanmış sayılır.

Meclis Kararlarının Yürürlüğe Girmesi

Büyükşehir belediye meclisi ve ilçe belediye meclis kararları, Meclisin almış olduğu kararların tam metni, kararın kesinleştiği tarihten itibaren en geç yedi takvim günü içinde ilgili başkanlar tarafından mülki idare amirine gönderilir ve uygun araçlarla (kurum internet adresi) halka duyurulur. Mülki idare amirine gönderilmeyen kararlar yürürlüğe girmez. Meclis kararları iki suret olarak mülki idare amirliğine gönderilir.

Büyükşehir ilçe belediyelerinin imar ve bütçe dışında kalan meclis kararları büyükşehir belediye başkanına gönderilir.

Valilik, kaymakamlık ve büyükşehir belediye başkanlığınca, teslim alınan kararın son sayfasına, karar tarihi, teslim alındığı tarih ve kayıt numarası yazıldıktan sonra kararın bir sureti belediyeye iade edilir. Bu şekilde kayıtları tamamlanan karar teslim alan makam tarafından dosyasında saklanır. Bu kararları kaydetmek üzere ilgili idareler tarafından bir defter tutulur.

Büyükşehir Belediye Meclis Kararlarının Kesinleşme Süreci

Meclis Kararlarının Valiliğe Teslimi ve Kayıt İşlemlerine İlişkin Süreç Nasıl İşleyecektir?

Kanununun 14’üncü maddesinin dördüncü fıkrası gereğince büyükşehir belediye meclisi kararlarının uygulamadan önce mülki amire gönderilmesi zorunludur. Bu nedenle,

a. Büyükşehir belediye başkanı tarafından yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar kararın alınmasından itibaren,

b. Yeniden görüşülmesi istenilen karardan meclisin ısrarı ile kesinleşenler ise kesinleşme tarihinden itibaren,

En geç yedi gün içerisinde büyükşehir belediye başkanı tarafından valiye gönderilecektir.

Valilikler kendilerine gönderilen bu kararların; kararın tarihi, sayısını, konusunu ve ne şekilde kesinleştiğini (yeniden görüşülmesinin istenip istenmediği) belirtir şekilde teslim alacaklardır. Kararların tesliminde ilgili zimmet defteri teslim alan tarafından imzalanacaktır. Teslim alınan karalar, sayfa sayısı vali tarafından onaylanmış bir deftere kaydedilecektir. Valilikler tarafından kullanılacak meclis kararları kayıt ve teslim alma defterinin örneği aşağıda yer almaktadır. Valilikler teslim alınan kararların aslını da bir dosyada muhafaza edeceklerdir.

......................................... İLİ

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ KARARLARI TESLİM ALMA VE KAYIT DEFTERİ

__________________

1 Sadettin Doğanyiğit, Açıklamalı İçtihatlı Sorun Çözümlü Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediye Kanunu, Seçkin yayıncılık, 4. Baskı, s. 1186, Ankara.

2 A.g.e., s. 1187.

3 Sadettin Doğanyiğit, Açıklamalı İçtihatlı Sorun Çözümlü Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediye Kanunu, Seçkin yayıncılık, 4. Baskı, s. 1187, Ankara.

4 Karar yeter sayısı üye tam sayısının dörtte birinden az olamaz.

5 Meclis kararının kesinleşerek yürürlüğe girmesi için valinin onayına gerek bulunmamaktadır. Kararın, 7 gün içinde valiye gönderilmiş olması kesinleşerek yürürlüğe girmesi için yeterlidir.

6 Kesinleşen bu karar da, kesinleştiği tarihten itibaren (meclisin ısrar kararından itibaren) 7 gün içinde valiye gönderilir.